Nefsin terbiyesi üzerinde önemle durulacak bir konudur. Bu bakımdan insan nefsini terbiye etme işine son derece önem vermesi gerekir. Nefsin doğuracağı her türlü felaketleri önlemek, ıslahına çalışmak, kötü arzu ve isteklerini kırarak temizlenmesine gayet göstermek icab eder. Bu bakımdan Ramazan Ayı bizler için güzel bir fırsattır.
Nefsi terbiye etmekte başarılı olabilmek için, bu husustaki hükümleri bilmek lazım. Bu hükümlere de “Hikmet İlmi” denilmektedir. Yüce Allah şöyle buyurur; “Allah hikmeti kime dilerse ona verir kime de hikmet verilirse muhakkak ki ona hayır verilmiştir” (1) Hikmet ilmi faziletlerin anası ve ilimlerin kaynağıdır. Maddi ve manevi her türlü saadet hikmetle hâsıl olur. Cehaletle ölmüş kalpler hikmet ilmi ile hayat bulur.
Hikmet kelimesinin birçok anlamları yanında şu manalara da gelir; Kuran, amel, ilim, Allah korkusu, güzel ahlak, ilahi emirleri tefekkür, güzel öğütler. Nefis Kuran’ın ifadesi ile çok tehlikeli olduğu için ona karşı dikkatli olmak gerekir. “Çünkü nefis, gerçekten olanca şiddeti ile kötülüğü emreder” (2) ayeti bunu açıkça göstermektedir. Peygamber Efendimiz dualarında nefsin tehlikesine dikkat çekip bundan Allah’a sığınmıştır. Dualarından bazıları şöyledir; “Nefislerimizin şerrinden ve kötü amellerimizden Allah’a sığınırız.” Bir defasında Ebubekir El-SIDDIK (R.A) : Ey Allah’ın resulü! Bana bir dua öğrete sabah akşam onu söylemeye devam edeyim, dediğinde (S.A.V) kendisine “Allah’ım nefsimin şerrinden şeytanın şer ve vesvesesinden Allah’a şirk koşmasına davet etmesinden sana sığınıyorum” (3) “Allah’ım yalnız senin rahmetini umuyorum, beni nefsine bir an bırakma. Durumumu bütünüyle düzelt ibadete layık hiçbir ilah yoktur, yalnız sen varsın.” (4)
Peygamber Efendimizin Tebuk Savaşı dönüşünde küçük cihad tan büyük cihada dönüyoruz demesi nefisle mücadelenin zorluğuna işaret etmektedir.
- Bakara 269
- Yusuf 53
- Riyaz’us Salihin S.458
- Sünen-i Ebi Davut Cild 2 S.212
Mustafa BENLİ
Zihni Paşa Camii İmam Hatibi